Tıpta pruritus ani ismiyle bilinmektedir. Her 100 kişiden 1-5 inde bu rahatsızlığa rastlanır. Hastalık makat etrafında hafif kaşıntı yapabileceği gibi, kişinin hayatını ciddi şekilde rahatsız edecek kadar şiddetli kaşıntıya da sebep olabilir. Makatta kaşıntıya sebep olabilecek çok sayıda hastalık vardır. Hastaların yarısında yapılan araştırmalar sonucu kaşıntıya sebep olan bir hastalık bulunur. Diğer yarısında ise yapılan tüm araştırmalara rağmen bir neden bulunamaz. Sebebi bulunamayan hastalarda kaşıntının sebebini açıklamak için çeşitli teoriler ortaya atılmıştır. Hassas olan kişilerde anal bölge derisinin çeşitli nedenlerle tahriş edilmesi sonucu kaşıntının oluştuğu kabul edilmektedir.
Makat bölgesinin tahrişi ile kaşıntıya sebep olan faktörler;
-Aşırı terleme ile bölgenin nemli kalması (Kalça oluğunun derin olması,şişmanlık)
-Yeterli temizliğin sağlanamaması (Feçesteki enzimler, bakteri toksinleri vs)
-Geçirgen olmayan sentetik iç çamaşırlar
-Gerginlik ve stres
-Bazı temizlik ürünleri (alkali sabun vs)
-Çeşitli gıda maddeleri (kahve, süt, peynir, baharatlar, bira, şarap, çikolata, ketçap)
-Allerjik yapı (ürtiker, astım vs)
-Makatı kapatan kaslardaki gevşeme ve buna bağlı minimal sızdırma
Makatta kaşıntıya sebep olan hastalıklar
-Parazit hastalıkları
-Mantar hastalıkları
-Mikrobik hastalıklar
-Kadınlarda vaginal akıntı ve idrar sızdırma
-Kalın barsak hastalıkları, anal fistül, anal fissür ve hemoroid
-Kullanılan bazı ilaçlar
-Anal kanserler
-İshal, şeker hastalığı, sarılık, bazı kan hastalıkları
Makat kaşıntısının tedavisi
Makat kaşıntısında tedavi öncelikli olarak buna sebep olan hastalığın araştırılmasına yönelik olmalıdır. Çünkü kaşıntıya sebep olan bir çok hastalık var ve bunların tedavisi birbirinden farklıdır. Bu arada hastalık araştırılırken yatıştırıcı kremler (pruzon gibi.) kullanılabilir. Hastalık bulunabilirse ona yönelik tedavi uygulanır. Hastalığın bulunamaması durumunda yukarıda sayılan ve kaşıntıya sebep olabilen faktörler sorgulanmalıdır. Hastanın kaşıntıya sebep olan faktörler konusunda ayrıntılı bir şekilde bilgilendirilip bunlardan kaçınması sağlanmalıdır. Buna ek olarak hastalara kaşıntıyı hafifletecek tedavi uygulanır. Yukarıda makat kaşıntısına sebep olan faktörler ve hastalıklar göz önüne alındığında hastalığın teşhis ve tedavisinin kolay olmadığı, araştırma ve sabır gerektirdiği görülmektedir.
