Gebelikte hemoroid tedavisi

-Gebelik hemoroide sebep olur mu ?

Bilindiği gibi basur  anal kanal içi ile dışında bulunan baloncuklardan oluşur. Bu baloncuklara basur memesi denir. Basur memelerinin içi toplar damar ağı ile doludur.

1-Hamilelik esnasında; Progesteron hormonu çok salgılanır, bu hormon düz kas gevşetici etkisiyle toplar damar duvarındaki kasları gevşetir, meme içindeki damar ağını genişletip büyüterek basur oluşumunu kolaylaştırır. Ayrıca kalın barsak hareketlerini kısmen yavaşlatarak kabızlığa sebep olabilir. Kabızlık ve çok ıkınarak büyük abdest yapmak hemoroid olasılığını arttırır.

2-Gebeliğin son aylarında rahmin iyice büyümesi karın içi basıncını çok arttırıp toplar damar kan dolaşımını zorlaştırır, rahmin altında kalan hemoroid damar ağında kan basıncının artması  memelerin şişmesine sebep olur.

3-Doğum esnasında uzun süren aşırı ıkınma ve bebeğin baskısı ile hemoroid memeleri iyice şişer, bazen dışarı doğru sarkar.

Bu nedenlerle hamilelik basura eğilimi olanlarda basur oluşmasına, hafif derecede basuru olanlarda hastalığın ilerlemesine neden olur. Yapılan araştırmalarda gebeliğin son 3 ayında hamilelerin % 25 inin hemoroid rahatsızlığı çektiği görülmüştür.

  -Gebelikte basurdan korunma ve tedavi

Hamilelik esnasında ilaç kullanımının kısıtlı olması ve mecbur kalmadıkça cerrahi yada girişimsel tedavilerin doğum sonrasına ertelenmesi, bu dönemde oluşan basurun kalıcı tedavisinde ciddi zorluklara sebep olur. Genellikle şikayetleri yatıştırıcı tedaviler uygulanır veya  rahatlatıcı tavsiyelerde bulunulur. Aşağıdaki öneriler hamilelikte basur oluşumunun önlenmesine yardımcı olur;

-Kabız kalmamak  için bol lifli gıdalarla beslenme,  bol sıvı tüketimi

-Tuvalette uzun süre oturmatan ve çok ıkınmaktan kaçınmak

-Tuvalet ihtiyacı hissedildiğinde ertelenmesi gaitanın sertleşmesine  yani kabızlığa sebep olacağından ihtiyacın hissedildiğinde hemen giderilmesi

-Uzun süre ayakta hareketsiz kalmamak ve düzenli egzersiz yapmak

-Gebeliğin son aylarında sırt üstü yatarken rahmin ağırlığı toplar damarlara baskı yapacağından yan tarafına yatmanın tercih edilmesi

-Pelvik taban kaslarını güçlendiren egzersizler  ( kegel vs) hem büyük tuvalet yapmayı hemde doğum esnasında bebeğin geçişini  kolaylaştırır. Bu da basur ihtimalini azaltır. Ayrıca çok doğum yapanlarda  görülen hapşırma öksürme ve gülme esnasında idrar veya gaz kaçırma gibi komplikasyonların azaltılmasına katkısı vardır.

Hemoroid geliştikten sonra aşağıdaki öneriler uygulanabilir;

-Şişlik ve ağrıyı azaltmak için soğuk kompres uygulaması (havlu ile sarılmış buzlu su)

-Tuvalet sonrası nazikçe ılık su ile temizlenme ve sürtmeden tampon yaparak kurutma

-Ikınma ile sarkan meme varsa kayganlaştırıcı krem kullanarak nazikçe anal kanaldan içeri sokulması

-Gebelikte kullanımı mümkün olan kremler (Mutlaka doktorunuzun bilgisi dahilinde)

Gebeliğin son evresi ve doğum esnasında oluşan hemoroidlerin bir kısmı doğum sonrası bakımla kendiliğinden geriler. Ancak basur memeleri tamamen ortadan kalkmaz, çoğunlukla tedavi için ileri ki dönemde girişimsel tedavi veya ameliyat ihtiyacı duyulur.

Gebe kalmayı planlayan anne adaylarının hemoroidi varsa erken evre olsa bile hamilelik öncesinde girişimsel tedavi dediğimiz yatmadan uygulanabilen hemoroid tedavisini yaptırmaları mantıklı görülmektedir. Rubber  bant veya İRC gibi tedavi yöntemleri  erken evre hemoroid tedavisi için 5-10 dakikada kolaylıkla ayakta uygulanabilen yöntemlerdir. Tedavi uygulandıktan sonra 3-4 saat istirahat yeterli olmaktadır.

Op. Dr. Nizam Kurtdere © 2017